Een dag vol kleine meditatie momenten

Ken je dat? Dat het eigenlijk goed voor je zou zijn om even stil te staan bij jezelf, even tijd voor jezelf in te ruimen, maar dat je dat niet doet. Dat je in plaats daarvan op de ‘automatische piloot’ leeft.

We brengen veel tijd van ons leven door met dingen doen op ‘de automatische piloot’. We wassen ons haar terwijl we ondertussen bezig zijn met  wat we die dag allemaal moeten doen.  We drinken een kop koffie en ‘ineens’ is hij leeg. We luisteren naar de verhalen van onze kinderen terwijl onze gedachten zijn bij het boodschappenlijstje van die dag. Iedereen kent wel het fenomeen van ergens naartoe rijden en ineens merken dat je een heel stuk van de weg ongemerkt hebt afgelegd. Dat is onze ‘automatische piloot’.

Een groot goed, want die zorgt ervoor dat we niet over alle dingen van het leven separaat na hoeven te denken. Dat zou simpelweg té moeilijk en tijdrovend zijn. Het gevaar van de ‘automatische piloot’ is wél, dat je een hele hoop van het hier-en-nu, de ‘nu-momenten’, mist omdat je gedachten ergens anders zijn. En een nog groter gevaar is dat ons denken al conclusies aan het trekken is zonder dat wij het door hebben. Automatische reacties als: commentaar hebben, jezelf afkraken, negatieve oordelen hebben, emoties en allerhande interpretaties op dingen loslaten, gebeuren zonder dat je het weet. En ongemerkt kun je jezelf zo in een negatieve stemming brengen en stress opwekken.

Door meer gewaar te worden van wat er zich – in ons binnenste en daarbuiten – afspeelt, kunnen we een grotere keuzevrijheid krijgen. Daardoor kun je op den duur – met veel oefenen – bewust reageren op situaties in plaats van automatisch. Dat kan tot dezelfde reactie leiden als wanneer je automatisch zou reageren, maar het hoeft niet; je hebt de keuze gecreëerd.

Wat kan je doen?

Om meer gewaar te worden van wat er zich afspeelt, is het nodig om met meer aandacht en focus waar te nemen wat er zich afspeelt. Waarnemen, zonder een oordeel te hebben over wat je waarneemt. Zowel in de binnen- als in de buitenwereld.

Meditatie is hierbij een goede en veel gebruikte tool. Steeds meer mensen beoefenen enige vorm van meditatie. En steeds meer mensen zijn hierin geïnteresseerd. Ook onderzoeken meten positieve effecten van meditatie op de gesteldheid van ons mensen. Toch is het voor velen van ons niet zo makkelijk om hiervan een dagelijkse oefening te maken. Soms is het lastig om voor langere tijd op een kussentje te zitten. Soms is het lastig om een discipline in te bouwen in ons drukke dagelijks bestaan.

Gelukkig biedt het leven ons telkens weer een dag vol meditatieve momenten. Hierdoor kunnen we elke dag, de hele dag door, onze focus en bewustwording en aandacht trainen. Zonder dat we hiervoor langere tijd op een kussentje of matje moeten doorbrengen. Maar door elk moment als meditatie oefening te zien. Voorbeelden kunnen zijn: 

• Probeer tijdens het tanden poesten je volle aandacht te houden bij wat je doet. Gebruik hiervoor je zintuigen. Proef de tandpasta, voel hoe de tandenborstel in je mond beweegt.

Luister naar het geluid. Ruik de lucht van de tandpasta. Kijk in de spiegel naar jezelf. Registreer welke gedachten je hebt, zonder hierover een oordeel te hebben. Breng steeds je gedachten terug naar waar je mee bezig bent; tandenpoetsen. 

• Wanneer je moet wachten voor het stoplicht, kan je deze tijd gebruiken om nieuwsgierig te onderzoeken waar je ademhaling zich bevindt. Zit hij in je buik, of hoger? Adem je snel en gehaast, of juist diep en langzaam? Blokkeert je ademhaling ergens?

Je zult merken dat alleen al door aandacht naar je ademhaling toe te brengen, dit effect heeft  je op hoe je op dat moment ademt.

• Tijdens het wachten tot de bus komt; heb je tijd voor een kleine bodyscan. Voel waar je ademhaling zich bevindt en verander daar niks aan. Breng dan je aandacht naar je voeten. Voel hoe deze in hun schoenen zitten en hoe ze op de grond staan. Wiebel even met je tenen. Ga met je aandacht naar je kuiten, scheenbenen, kuiten, dijen, bekken, billen en ga zo door tot je alle stukken van je lijf hebt gehad. Als je gedachten afdwalen, dan merk je dat op zonder oordeel en komt weer met je aandacht terug naar waar je mee bezig bent. Zo ontdek je plekken in jouw lijf waar je spanning vasthoudt. Ontspan die plekken als je daar met je aandacht naartoe gaat.
• Je zit in een (online-) vergadering. En je hebt even een momentje voor de vierkante ademhaling. Je ademt 4 tellen in-  houdt de adem 4 tellen vast- ademt 4 tellen uit- houdt de adem 4 tellen vast. Je ademt door de neus. En dit herhaal je een aantal keer. Je kunt je ogen gewoon openhouden.

Je zult merken dat de ademhaling dieper en langzamer wordt; je ademt meer vanuit je buik. Hierdoor ervaar je meer rust en ontspanning in je lijf.

• Als je boodschappen gaat doen en je loopt van de auto naar de supermarkt, kan je de mindfulwalk  toepassen. Breng je tempo naar beneden en verplaatst je bewustzijn naar je voeten. Merk op hoe het voelt als je voeten de grond raken. Rol langzaam je voet helemaal af voordat je de andere voet langzaam neerzet. Loop met volle aandacht. Volle aandacht voor het lopen, met bewustzijn in je voeten. Soms is dit een hele lastige oefening en maakt het ons duidelijk hoe zeer we op onze ‘automatische piloot’ rondlopen.

 Deze oefeningen kan je toepassen op allerlei dagelijkse situaties en kun je gedurende de hele dag doen. Denk aan koffiedrinken, eten, reizen in het OV, douchen, kinderen ophalen van het schoolplein, etc etc.

Wat is de conclusie?

 Wanneer je steeds meer van dit soort momenten kleine meditatie momenten maakt, train je de gehele dag door je focus, bewustzijn en aandacht. Na verloop van tijd zul je merken dat je je op steeds meer momenten van de dag bewust bent van wat er gebeurt en aanwezig is. Automatische reacties en daardoor jezelf ongemerkt in een negatieve stemming brengen en stress opwekken, kunnen verminderen. En de keuzevrijheid om te reageren op een situatie zoals jij dat prettig vindt, wordt groter. Je komt meer in verbinding met wat je voelt en wilt.

Trainen van focus, bewustzijn en aandacht is hetzelfde als het trainen van een spier. Het behoeft aandacht. En wellicht, wanneer je merkt dat je minder vanuit de ‘automatische piloot’ leeft, is de stap om dagelijks te mediteren een stukje kleiner geworden.

En in de tussentijd is het leven een grote oefentuin vol met potentiële meditatieve momenten!!